Sự tích chú cuội và sự tích hằng nga - Ý nghĩa Tết Trung thu trong văn hóa Việt

03/04/2025
Sự tích chú cuội và sự tích hằng nga - Ý nghĩa Tết Trung thu trong văn hóa Việt
Sự tích Chú Cuội kể về chàng tiều phu giữ cây thuốc quý, nhưng lỡ tay để vợ tưới nước bẩn. Cây bật rễ bay lên trời, Cuội níu theo và mắc kẹt trên cung trăng.
Ý nghĩa Tết Trung thu gắn liền với hình ảnh ánh trăng rằm sáng tỏ, những chiếc đèn lồng lung linh, mâm cỗ Trung thu đầy màu sắc và không thể thiếu những câu chuyện huyền thoại được truyền qua nhiều thế hệ.

I. Giới thiệu về Tết Trung thu

Tết Trung thu là một trong những ngày lễ truyền thống quan trọng và được mong chờ nhất trong năm, đặc biệt là đối với trẻ em. Đây không chỉ là dịp để mọi người quây quần bên gia đình mà còn mang nhiều giá trị văn hóa sâu sắc.

Tết Trung thu trong dân gian

Hai trong số những câu chuyện nổi tiếng nhất được kể vào dịp này chính là sự tích Chú Cuội cung trăng và sự tích Hằng Nga. Những câu chuyện này không chỉ mang tính giải trí mà còn gửi gắm nh1iều bài học ý nghĩa về lòng hiếu thảo, tình yêu thương và sự gắn kết gia đình.

Ngoài ra, Tết Trung Thu cũng không thể thiếu bánh trung thu – một biểu tượng đặc trưng của ngày lễ này. Hình ảnh chiếc bánh trung thu tròn đầy thể hiện sự viên mãn, sung túc, đồng thời mang theo những câu chuyện huyền thoại về chị Hằng, chú Cuội và ánh trăng rằm. Hãy cùng khám phá những câu chuyện đặc biệt ấy trong bài viết này!

II. Sự tích chú cuội cung trăng – câu chuyện huyền thoại

1. Chuyện cổ tích chú cuội – vì sao có hình ảnh chú cuội trên cung trăng?

Theo truyền thuyết dân gian, Chú Cuội là một chàng tiều phu nghèo nhưng tốt bụng và thông minh. Một ngày nọ, Chú Cuội phát hiện ra một cây thuốc quý có thể chữa lành mọi vết thương, thậm chí giúp người chết sống lại. Nhờ cây thuốc thần kỳ này, Cuội đã cứu sống nhiều người và trở nên nổi tiếng khắp vùng.

Sự tích chú cuội cung trăng 

Tuy nhiên, vì một sự cố bất ngờ, người vợ của Chú Cuội đã vô tình tưới nước bẩn lên cây thuốc, khiến nó bay thẳng lên trời. Chú Cuội chạy theo, cố bám vào rễ cây để giữ lại, nhưng cuối cùng cả cây và Cuội đều bay lên mặt trăng. Từ đó, dân gian tin rằng mỗi khi nhìn lên mặt trăng, ta có thể thấy hình bóng Chú Cuội ngồi dưới gốc cây đa, mãi mãi xa quê hương.

2. Sự tích hằng nga – truyền thuyết về chị Hằng

Bên cạnh sự tích Chú Cuội cung trăng, một truyền thuyết khác cũng gắn liền với Tết Trung Thu chính là sự tích Hằng Nga.

Chuyện kể rằng, ngày xưa có một vị dũng sĩ tên là Hậu Nghệ, chồng của nàng Hằng Nga. Khi mặt trời thiêu đốt trái đất, Hậu Nghệ đã bắn rơi 9 trong số 10 mặt trời, cứu nhân gian khỏi đại họa. 

Sự tích Hằng Nga

Sau chiến công này, anh được ban tặng một viên thuốc trường sinh bất tử. Vì một sự cố ngoài ý muốn, Hằng Nga đã uống viên thuốc này và bay thẳng lên mặt trăng, mãi mãi xa cách trần gian.

Từ đó, vào mỗi đêm rằm tháng 8, mọi người đều ngước lên bầu trời để tưởng nhớ đến Hằng Nga và Chú Cuội, tạo nên truyền thống ngắm trăng vào đêm Trung Thu.

III. Ý nghĩa Tết Trung thu trong văn hóa Việt

1. Tết Trung thu – ngày Tết Đoàn viên của gia đình

Ý nghĩa Tết Trung Thu không chỉ là một ngày hội dành cho trẻ em mà còn là ngày tết của sự đoàn viên. Đây là dịp để mọi người trong gia đình sum họp, cùng nhau thưởng thức bánh trung thu, ngắm trăng và kể cho nhau nghe những câu chuyện truyền thống.

Hình ảnh lồng đèn trong đêm Trung thu

Chiếc bánh trung thu hình tròn cũng tượng trưng cho sự viên mãn, hạnh phúc và sự sum vầy của gia đình. Vì vậy, vào mỗi dịp Trung Thu, mọi người thường tặng bánh trung thu như một lời chúc bình an và sung túc.

Bánh trung thu

2. Ngày hội của trẻ em – niềm vui tuổi thơ

Với trẻ em, Tết Trung thu chính là ngày hội lớn nhất trong năm. Những hoạt động như rước đèn ông sao, múa lân, phá cỗ không chỉ mang lại niềm vui mà còn giúp các em hiểu thêm về văn hóa dân gian.

Trẻ em vui chơi Trung thu

Những câu chuyện như sự tích Chú Cuội, sự tích Hằng Nga giúp nuôi dưỡng trí tưởng tượng phong phú của trẻ nhỏ, giúp các em yêu thích văn hóa truyền thống và thêm gắn kết với gia đình.

3. Sự tích và ý nghĩa của bánh trung thu trong ngày lễ

Ở Việt Nam, bánh trung thu gắn liền với hình ảnh Tết Trung thu truyền thống. Người ta cho rằng bánh trung thu đại diện cho mặt trăng tròn vào đêm rằm tháng 8, thể hiện sự viên mãn, đoàn viên của gia đình.

Một truyền thuyết dân gian khác kể rằng vào thời xưa, vua Đường Minh Hoàng rất yêu thích ngắm trăng. Vào một đêm rằm tháng 8, nhà vua được một vị tiên dẫn lên cung trăng và được chiêu đãi một loại bánh thơm ngon, ngọt ngào. 

Khi trở về trần gian, nhà vua đã ra lệnh làm loại bánh này để mọi người cùng thưởng thức vào mỗi dịp Trung Thu, từ đó hình thành nên truyền thống ăn bánh trung thu.

Bánh trung thu tại nhà Food City

Tham khảo thêm các dòng bánh Trung thu chay, mặn tại đây

Ngoài ra, nhiều người còn tin rằng bánh trung thu có liên quan đến sự tích Hằng Ngasự tích Chú Cuội. Bánh có hình tròn, tượng trưng cho mặt trăng – nơi mà Hằng Nga và Chú Cuội sinh sống. Vì thế, mỗi khi Tết Trung Thu đến, người ta thường bày bánh trên mâm cỗ, vừa để cúng trời đất, vừa để tưởng nhớ những nhân vật huyền thoại gắn liền với ngày lễ này.

Bánh Trung thu không chỉ đơn thuần là một món ăn mà còn mang theo nhiều giá trị truyền thống. Có hai loại bánh phổ biến là bánh nướng và bánh dẻo, mỗi loại đều mang một hương vị riêng, nhưng đều thể hiện mong ước về một cuộc sống đầy đủ, viên mãn.

Những chiếc bánh trung thu cũng thường được in hình Chú Cuội, chị Hằng, hoặc hoa văn mặt trăng, càng làm tăng thêm không khí lễ hội.Tết Trung thu là một phần không thể thiếu trong văn hóa Việt Nam ta, là tết thiếu nhi, là một nét đặc sắc tô điểm thêm phần cho văn hóa nước ta thêm sắc màu và phong phú. Nếu bạn muốn có một Tết Trung thu trọn vẹn hãy đến Food City để lựa cho mình những hộp quà Trung thu chất lượng và chỉnh chu nhất nhé.


Đức Nhật