I. Yến thô là gì?
Yến thô là tổ yến nguyên bản được khai thác trực tiếp từ nhà yến hoặc ngoài tự nhiên, chưa qua bất kỳ công đoạn xử lý hay chế biến nào. Đây là dạng tổ yến còn giữ nguyên lông, bụi bẩn và tạp chất bám trên bề mặt sau khi chim yến làm tổ.
Tổ yến thô thường có hình dạng giống chiếc chén nhỏ hoặc hình cung cong cong. Màu sắc phổ biến là trắng ngà, vàng nhạt hoặc hơi xám – tùy vào nơi yến sinh sống. Khi ngửi kỹ sẽ thấy mùi tanh nhẹ tự nhiên – đặc trưng của nước bọt chim yến. Mỗi tổ thường nặng khoảng từ 5g đến 15g.
Tổ yến thô nguyên chất tại Food City
Tuy nhiên, việc nhặt lông và sơ chế khá tốn thời gian, đòi hỏi sự kiên nhẫn và khéo léo. Nếu làm không đúng cách, dễ làm mất dưỡng chất hoặc khiến tổ yến bị lẫn tạp chất khi ăn.
II. Đặc điểm phân biệt yến thô và yến tinh chế
1. Hình dáng và cấu trúc
Yến thô: Tổ yến thô thường có hình vòng cung giống chiếc chén nhỏ, bề mặt lồi lõm, không đồng đều. Sợi yến đan chồng lên nhau một cách tự nhiên, không bị can thiệp.
Yến tinh chế: Sau khi được làm sạch và xử lý, yến tinh chế thường được ép khuôn thành từng miếng vuông, tròn hoặc dạng tổ yến giả để trông gọn gàng hơn. Sợi yến trong tinh chế thường mịn và đều nhau, không còn sự lộn xộn tự nhiên.
2. Độ sạch
Yến thô: Vì chưa qua sơ chế nên còn nhiều lông chim, bụi nhỏ, thậm chí có cả phân chim hoặc tạp chất trong quá trình chim làm tổ. Khi sử dụng, người mua phải ngâm nước, dùng nhíp nhặt lông và lọc sạch kỹ càng.
Sơ chế nhặt lông yến thô
Yến tinh chế: Đã được ngâm nước, lọc lông, tách tạp chất, sau đó được sấy khô lại. Người dùng chỉ cần ngâm khoảng 30 phút rồi đem đi chưng là có thể dùng được ngay, rất tiện lợi cho người bận rộn.
3. Màu sắc
Yến thô có màu sắc tự nhiên, có thể là trắng ngà, vàng nhạt, hoặc hơi xám – tùy vào nguồn gốc và điều kiện môi trường nơi chim yến làm tổ. Yến tinh chế thường có màu trắng sáng, đều màu hơn. Tuy nhiên, nếu quá trắng và quá đều, người mua nên cảnh giác vì có thể bị tẩy trắng bằng hóa chất.
4. Mùi vị
Yến thô có mùi tanh nhẹ tự nhiên của nước bọt chim yến. Mùi này đặc trưng, càng tanh càng nguyên chất. Yến tinh chế có mùi nhẹ hơn, đôi khi không còn rõ mùi tanh vì đã qua xử lý bằng nước nhiều lần.
5. Giá thành
Yến thô có giá thành rẻ hơn từ 15–30% so với yến tinh chế cùng loại, vì người dùng phải tự làm sạch. Tuy nhiên, giá cũng dao động tùy theo độ to nhỏ, sạch ít hay nhiều. Yến tinh chế có giá cao hơn vì đã qua nhiều công đoạn xử lý, đóng gói, định hình. Tuy nhiên, nếu chọn nơi không uy tín, dễ mua nhầm loại pha tạp.
III. Công dụng của yến sào đối với sức khỏe
1. Bồi bổ cơ thể, tăng cường sức đề kháng
Tổ chim yến được làm từ nước bọt của chim yến, có chứa hơn 18 loại axit amin và hơn 30 nguyên tố vi lượng bao gồm các chất như: canxi, kẽm, sắt, magie,..giúp hỗ trợ hình thành tế bào máu, xương khớp và hệ thần kinh, tái tạo tế bào và sản sinh kháng thể.
Hiệu quả sẽ thấy rõ sau 2 – 3 tuần sử dụng thường xuyên. Đặc biệt phù hợp cho người ốm dậy, người già yếu, trẻ em suy dinh dưỡng, người hay stress hoặc làm việc trí óc.
2. Hỗ trợ phục hồi sức khỏe sau bệnh
Khi bệnh chúng ta luôn cảm giác ngán ăn, mệt mỏi và suy giảm hệ miễn dịch, lúc này ăn yến là lựa chọn hoàn hảo nhờ vào chất Axit Aspartic hỗ trợ tế bào trong việc đào thải độc tố, làm dịu hệ thần kinh và đem lại giấc ngủ ngon - điều rất quan trọng để cơ thể có thể hồi phục.
3. Làm đẹp da, chống lão hóa
Khi bước qua tuổi 25, cơ thể bắt đầu giảm sản sinh collagen, da dễ bị khô, sạm, nhăn và mất độ đàn hồi. Khi chim yến xây tổ, chúng tiết nước bọt ra và phần này sẽ khô lại, kết dính thành sợi. Trong nước bọt ấy không chỉ chứa protein và axit amin, mà còn chứa hàm lượng nhỏ nhưng quý giá của các khoáng chất vi lượng – trong đó có selenium và mangan.
Yến thô loại 1 Food City
Selenium hoạt động như một chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ da khỏi tác hại của các gốc tự do, từ đó làm chậm quá trình lão hóa và duy trì làn da tươi trẻ, rạng rỡ. Trong khi đó, mangan đóng vai trò trong quá trình sản sinh collagen và enzyme chống oxy hóa tự nhiên trong cơ thể, giúp làn da săn chắc, đàn hồi tốt hơn, giảm nếp nhăn và tình trạng da chảy xệ theo tuổi tác.
4. Tốt cho trí não và cải thiện trí nhớ
Trong yến chứa axit sialic (N-Acetylneuraminic acid) - đây là một hoạt chất quan trọng trong yến sào, chiếm khoảng 9% tổng dinh dưỡng của tổ yến. Axit sialic là thành phần chính giúp phát triển tế bào thần kinh, tăng kết nối giữa các nơron và nâng cao khả năng ghi nhớ.
Bạn có thể sử dụng yến trước các kì thi quan trọng, dùng khi làm việc với hiệu suất cao hoặc người lớn tuổi bị suy giảm trí nhớ.
5. Hỗ trợ tiêu hóa
Sau khi chưng cách thủy, yến có dạng sợi mềm, dễ tiêu hóa, không gây nặng bụng như nhiều thực phẩm giàu đạm khác. Yến sào hoàn toàn không chứa chất béo bão hòa, chất bảo quản hay hóa chất gây hại cho dạ dày. Có thể dùng yến cho trẻ em biếng ăn, người ốm cần phục hồi sau bệnh.
6. Tốt cho phổi và đường hô hấp
Theo y học cổ truyền, yến có tác dụng làm mát phổi, giảm ho, hỗ trợ điều trị viêm phế quản, hen suyễn và các bệnh về đường hô hấp. Người sống trong môi trường ô nhiễm hoặc hay tiếp xúc với khói bụi nên dùng đều đặn.
7. Vì sao yến sào có các chất này?
Nguồn thức ăn của chim yến là côn trùng bay như ruồi, muỗi, kiến cánh… Những loại côn trùng này có lượng vi khoáng nhỏ, nhưng khi tiêu hóa, chim yến hấp thụ và chuyển hóa vào tuyến nước bọt của mình.
Khi tiết nước bọt làm tổ, hàm lượng khoáng chất tự nhiên ấy sẽ được tích lũy vào tổ yến. Vì thế, tổ yến tự nhiên (đặc biệt là yến thô và yến tinh chế đúng chuẩn) vẫn giữ lại các khoáng này.
IV. 5 lưu ý khi sử dụng yến sào
1. Nên ăn yến khi nào trong ngày
Thời điểm tốt nhất để dùng yến là buổi sáng sớm lúc đói hoặc buổi tối trước khi đi ngủ 1 tiếng.
2. Lượng dùng yến mỗi lần
Người lớn: 3 – 5g yến khô/lần, dùng 2 – 3 lần/tuần
Trẻ em trên 1 tuổi: 1 – 3g yến khô/lần, dùng 1 – 2 lần/tuần
Món ăn bổ dưỡng từ yến
3. Thời gian chưng yến để yến dai, giòn
Chưng cách thủy 20 – 30 phút là chuẩn nhất. Nếu chưng quá lâu, yến sẽ bị nhão, mất độ dai và giảm dinh dưỡng. Nên ngâm yến khoảng 1 – 2 tiếng trước khi chưng (tuỳ loại), giúp sợi yến mềm, nở đều mà vẫn giữ được độ giòn nhẹ.
4. Đối tượng không nên sử dụng yến
Các trường hợp nên hạn chế hoặc hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng yến gồm: Trẻ dưới 1 tuổi, người đang sốt, cảm cúm, tiêu chảy, người bị đầy bụng, khó tiêu, rối loạn tiêu hóa cấp.
5. Bảo quản yến sau khi chưng
Yến chưng nên dùng trong 24 giờ nếu để ngoài ở nhiệt độ phòng. Nếu muốn để lâu hơn, nên bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh, dùng trong vòng 5 – 7 ngày. Khi ăn lại, chỉ cần hâm nóng nhẹ là dùng được, không cần đun lại kỹ.
V. Các món ăn chế biến từ yến thô siêu ngon
Món đơn giản nhất là yến chưng đường phèn, giữ nguyên hương vị tự nhiên, dễ ăn và dễ làm, có thể thêm lát gừng để tăng vị ấm.
Nếu muốn cải thiện giấc ngủ và bồi bổ cơ thể, bạn có thể chọn yến chưng hạt sen – táo đỏ hoặc yến chưng kỷ tử – long nhãn, đều có vị ngọt thanh, tốt cho máu huyết và làn da. Với những ai cần phục hồi thể lực hoặc nâng cao sức khỏe sau ốm, súp yến cua – bào ngư là lựa chọn lý tưởng, cực kỳ bổ dưỡng và đậm đà.
Ngoài ra, yến còn có thể nấu cháo yến cho bé ăn dặm, kết hợp cùng gạo, thịt gà, cà rốt…, giúp bé ăn ngon, hấp thu dưỡng chất tốt hơn từ 1 tuổi trở lên.